Kompjuterizovana tomografija

Primena jonizujućih zračenja u medicini datira još od otkrića rendgenskog zračenja 1896. godine. Uporedo sa unapređenjem kvaliteta sistema zdravstvene zaštite, na koji je veliki uticaj imao ubrzani tehnološki razvoj u drugoj polovini 20. veka, rasla je i upotreba jonizujućih zračenja, kako za potrebe dijagnostike tako i za potrebe lečenja u medicini. Uvođenje rendgen-aparata za kompjuterizovanu tomografiju- CT uređaja (od engleske riječi Computed Tomography) u kliničku praksu predstavljalo je revoluciju u dijagnostičkoj radiologiji. CT snimanja omogućila su dijagnostiku mnogih oboljenja koja je pre uvođenja ovakvih uređaja bila moguća jedino operativnim putem. Ovo je skratilo vreme i cenu dijagnostikovanja što je dovelo do porasta broja pregleda širom sveta.

Sa druge strane, pacijentna doza u CT dijagnostici je veoma visoka što uz povećanu frekvenciju CT snimanja dovodi do značajnog porasta kolektivne doze. Mnoga istraživanja u proteklih deset godina jasno su pokazala visok nivo pacijentnih izlaganja kod CT snimanja [1, 2, 3]. Posebnu pažnju izazvalo je istraživanje Brenera i saradnika iz 2001. godine kojim je utvrđeno da rizik za nastanak fatalnog karcinoma kod dece podvrgnute CT snimanjima iznosi 1 u 1000 [4]. Naučna i stručna javnost od tog perioda okupirana je istraživanjima vezanim za optimizaciju protokola snimanja [5, 6, 7], naročito u pedijatrijskoj radiologiji [8, 9, 10].

 

[1] W. E. Muhogora et al, Patient doses in CT examinations in 18 countries: initial results from International Atomic Energy Agency Projects, Radiation Protection Dosimetry, 2009, Vol 136, pp 118-126

[2] W. E. Muhogora et al, Pediatric CT examinations in 19 developing countries: frequency and radiation doses, Radiation Protection Dosimetry, 2010, Vol 140, pp 49-58

[3] P. C. Shrimpton, M. C. Hillier, M. A. Lewis and M. Dunn, National survey of doses from CT in the UK: 2003, The British Journal of Radiology, 79 (2006), 968–980

[4] Brenner DJ, Elliston CD, Hall EJ, Berdon W. Estimated risks of radiation-induced fatal cancer from pediatric CT. AJR Am J Roentgenol. 2001;176:289–296

[5] A. J. Van Der Molen, W. J. H. Veldkamp and J. Geleijns, 16-slice CT: achievable effective doses of common protocols in comparison with recent CT dose surveys, The British Journal of Radiology, 80 (2007), 248–255

[6] James G. Ravenel, Ernest M. Scalzetti, Walter Huda, William Garrisi, Radiation Exposure and Image Quality in Chest CT Examinations, AJR 2001;177:279–284

[7] Srinivasa R. Prasad, Conrad Wittram, Jo-Anne Shepard, Theresa McLoud, James Rhea, Standard- Dose and 50%–Reduced- Dose Chest CT: Comparing the Effect on Image Quality, AJR 2002;179:461–465

[8] Anne Paterson, Donald P. Frush, Lane F. Donnelly, Helical CT of the Body: Are Settings Adjusted for Pediatric Patients?, AJR 2001;176:297–301

[9] Donald P. Frush, Lane F. Donnelly and Nancy S. Rosen, Computed Tomography and Radiation Risks: What Pediatric Health Care Providers Should Know, PEDIATRICS Vol. 112 No. 4 October 2003, 951-957

[10] Bradley L. Fricke, Lane F. Donnelly, Donald P. Frush, Terry Yoshizumi, Vladimir Varchena, Stacy A. Poe, Javier Lucaya, In-Plane Bismuth Breast Shields for Pediatric CT: Effects on Radiation Dose and Image Quality Using Experimental and Clinical Data, AJR2003;180:407–411

Scroll to Top