“Društvo za zaštitu od zračenja Srbije i Crne Gore” danas broji približno 100 aktivnih članova i ponaša se kao profesionalna neprofitna organizacija koja je orijentisana na poboljšanjе zaštite ljudi i životne sredine od štetnog uticaja radijacije.
Osnovna aktivnost udruženja je pružanje podrške pri organizaciji istraživanja na svim poljima primene i upotrebe izvora zračenja i stimulisanje i praćenje profesionalnih i etičkih principa tokom ovih istraživanja.
Udruženje aktivno utiče u pisanju predloga za regulativu u oblasti zaštite od zračenja na nacionalnom nivou, sarađuje sa drugim profesionalnim udruženjima, udruženjima u oblasti zaštite od zračenja iz drugih zemalja i internacionalnim organizacijama i udruženjima.
Jugoslovensko društvo za zaštitu od zračenja osnovano je 11. oktobra 1963. godine u Portorožu za vreme održavanja Jugoslovenskog simpozijuma o radiološkoj zaštiti. Na osnivačkoj skupštini izabrana je privremena uprava u sastavu:
- Grujica Žarković, predsednik,
- Andrija Muhek, potpredsednik,
- Ljubomir Barberić, potpredsednik,
- Vladeta Gajić, generalni sekretar,
- Zdenko Milavc, sekretar,
- Milovan Vidmar, sekretar,
- Dušan Srdoc, sekretar,
- članovi uprave: Milan Babšek, Kazimir Baryla, Zdravko Buzančić, Borivoje Damjanović, Zoran Đukić, Aleksandar Gal, Dragutin Grozdanović, Srđan Hajduković, Alenka Jeršić, Milica Kačarević, Dušan Kanazir, Miloš Kilibarda, Krista Kostijal, Branimir Miletić, Zoran Popović, Petar Mirić, Živana Petrović, Velimir Popović, Ante Spozna, Dušan Stojanović,Toma Tasovac, Velimir Vouk, Selimir Vrbić.
Na sastanku održanom 23. oktobra 1963. privremena uprava izabrala je Izvršni odbor u sastavu:
- Predsednik: Grujica Žarković,
- potpredsednici: Andrija Muhek i Ljubomir Barberić,
- generalni sekretar: Vladeta Gajić,
- sekretari: Predrag Bojović, Dušan Srdoc i Janez Kristan,
- članovi: Zdravko Buzančić, Zoran Đukić, Živana Petrović, Velimir Popović, Toma Tasovac i Gligor Tofoski.
Na osnivačkoj Skupštini rečeno je da će Društvo biti spona između svih zainteresovanih za zaštitu od zračenja, da će olakšati stručni rad na ovom polju i primenu rezultata u praksi, a da bi organizovanje simpozijuma ili drugih stručnih skupova iz ove oblasti bio jedan od glavnih zadataka Društva. Od osnivanja Jugoslovensko društvo za zaštitu od zračenja je nastojalo da uspostavi kontakte i saradnju sa svim sličnim organizacijama u zemlji i odgovarajućim organizacijama u inostranstvu.
Sl. 1. Formiranje IRPA-e 1964.
Još od osnivanja međunarodnog udruženja za zaštitu od zračenja (IRPA) postoje stalne veze našeg društva sa ovom međunarodnom organizacijom. Mada je predstavnik Jugoslovenskog društva za zaštitu od zračenja bio prisutan na osnivačkoj skupštini IRPA-e 1964. godine u Parizu i prvoj skupštini i kongresu koji je održan 1966. godine u Rimu punopravan član smo postali tek 1969. godine. Od osnivanja do danas organizovano je 19 simpozijuma JDZZ i više međunarodnih regionalnih skupova.
- Osnovni ciljevi i zadaci JDZZ su:
- organizovana aktivnost na unapređenju i zaštiti: životne sredine, zdravlja ljudi i životinja kao i materijalnih dobara od štetnog delovanja izvora zračenja i njihovom korišćenju isključivo u mirnodopske svrhe;
- kontinuirano stručno usavršavanje članova i lica koja rade sa izvorima zračenja kroz različite oblike rada;
- podsticanje organizovanog naučno-istraživačkog rada u svim oblastima primene i korišćenja izvora zračenja i primene mera za smanjenje izlaganja zračenju, smanjenja radijacionog rizika i zaštiti od zračenja u celini;
- organizovano podsticanje i praćenje primene stručnih i etičkih principa pri korišćenju i radu sa izvorima zračenja;
- organizovani zahtevi društvu za kontinuiranu edukaciju i informisanje javnosti o svim pitanjima vezanim za zračenje;
- saradnja sa društvima za zaštitu od zračenja republika, drugih zemalja i međunarodnim organizacijama, udruženjima i asocijacijama radi razmene stručnih i naučnih iskustava;
- proučavanje i praćenje sistema zaštite od zračenja i organizacije rada u zaštiti od zračenja uz predlaganje mera za njihovo unapređenje;
- priprema i osposobljavanje lica koja profesionalno rade sa izvorima zračenja i lica koja rade u oblasti zaštite od zračenja za efikasan rad u vanrednim situacijama;
- organizovanje kongresa, simpozijuma i drugih stručnih i naučnih skupova;
- organizovanje stručnih rasprava o predlogu zakona i drugih normativnih akata kojima se regulišu pitanja iz oblasti primene i korišćenja izvora zračenja i zaštite od zračenja u celini;
- negovanje i primena etike u oblasti primene i korišćenja izvora zračenja i sprovođnja mera zaštite od zračenja;
- zalaganje za odgovarajući društveni položaj radnika koji rade sa izvorima zračenja i radnika koji rade u oblasti zaštite od zračenja u odnosu na ostale profesije;
- aktivno učešće u radu i saradnja sa Međunarodnom organizacijom za radiološku zaštitu (IRPA) i drugim međunarodnim organizacijama,udruženjima i asocijacijama iz oblasti zaštite od zračenja i učešće na međunarodnim stručnim i naučnim skupovima;
- aktivna saradnja sa društvima, udruženjima i asocijacijama iz oblasti zaštite od zračenja drugih zemalja;
- aktivna saradnja sa drugim saveznim i republičkim društvima koja koja su stručno i profesionalno zainteresovana za zaštituod zračenja;
- izdavanje časopisa i biltena JDZZ i dr.
Sl. 2. Članska karta Jugoslovenskog društva za radiološku zaštitu
U periodu 1963-1970. godine društvo je nosilo naziv “Jugoslovensko društvo za radiološku zaštitu”, a u periodu 1972-2003. menja naziv u “Jugoslovensko društvo za zaštitu od zračenja”, da bi u 2005. dobilo ime koje i dan danas nosi “Društvo za zaštitu od zračenja Srbije i Crne Gore”
Nuclear Technology and Radiation Protection Journal
Zajedno sa “Srpskim nuklearnim društvom”, “Društvo za zaštitu od zračenja Srbije i Crne Gore” je koosnivač naučnog časopisa “Nuclear Technology and Radiation Protection”. Ovo je naučni časopis sa internacionalnim recenzentima i pokriva široki opseg disciplina koje spadaju u nuklearnu nauku i tehnologiju, kao i u oblast zaštite od zračenje. Časopis je uključen u “ISI Web of Knowledge – Web of Science, Science citation index expanded – SCI”, i u “Journal Citation Reports/Science Edition”. Dostupan je za preuzimanje na sajtu Nacionalne biblioteke Srbije – doiSerbia, Direktorijumu sa časopisima sa otvorenim pristupom – DOAJ, i sa Portala e-časopisa sa otvorenim pristupom – Open J-Gate.
Poštovane koleginice i kolege, u skladu sa dogovorom i usvojenim novim Statutom na Skupštini Društva za zaštitu od zračenja Srbije i Crne Gore, održanoj 06.10.2023. u Budvi, potrebno je da formiramo evidenciju redovnih članova Društva. Ukoliko želite da se registrujete kao redovan član, pozivamo da popunite pristupnicu i da je pošaljete na e-mail sekretara.
Slede relevantni delovi Statuta:
„Redovan član može biti punoletno lice koje se profesionalno bavi zaštitom od zračenja ili čije profesionalno angažovanje podrazumeva rad sa izvorima zračenja ili je profesionalno zainteresovano lice za ovu oblast. Redovni član DZZSCG se postaje popunjavanjem Prisupnice i odobrenjem iste od strane Izvršnog odbora DZZSCG. Svi redovni članovi DZZSCG imaju obavezu učešća/prisustva na minimum 2 od 5 održanih simpozijuma, kao i pravo i obavezu učešća u svim aktivnostima DZZSCG. Dužnost svakog člana je:
- da čuva ugled DZZSCG i profesije, da se pridržava Statuta i opštih i pojedinačnih akata DZZSCG i aktivno učestvuje u njihovom sprovođenju;
- da učestvuje u svim oblicima stručne i društvene aktivnosti DZZSCG i njegovih organa radi ostvarivanja ciljeva i zadataka DZZSCG;
- i da ispunjava ostale obaveze prema DZZSCG.
Članstvo u DZZSCG prestaje:
- istupanjem iz članstva na lični zahtev,
- neispunjavanjem dužnosti iz prethodnog Člana,
- ukoliko je član pravnosnažno osuđen za krivično delo,
- smrću člana.“
Napominjemo da za učešće na simpzijumima nije neophodno članstvo u Društvu, te i ukoliko ne želite da se registrujete i učestvujete u radu Društva, biće nam drago da nam se pridružite na budućim okupljanjima.